Rozstaw szyn na świecie

Rozstaw szyn (szerokość toru) to odległość między liniami profilu główki szyny. W Polsce szerokość mierzona 14 mm poniżej górnej powierzchni szyn wynosi na liniach normalnotorowych 1435 mm. Oprócz tego istnieje wiele rozstawów stosowanych w różnych państwach.
Przyjrzyjmy się najpopularniejszym:

Wąskotorowe:

600 mm – w Polsce koleje leśne i przemysłowe, m.in. kolejka turystyczna Maltanka w Poznaniu;

750 mm – Kolej Wąskotorowa Rogów-Biała;

760 mm – tzw. „rozstaw bośniacki”, popularny niegdyś w Austro-Węgrzech, dziś m.in. wąskotorówka osobłoska w Czechach;

785 mm – Górnośląskie Koleje Wąskotorowe, Parkowa Kolej Wąskotorowa w Chorzowie;

800 mm – dawne kolejki dojazdowe pod Warszawą;

914 mm – dominujący rozstaw irlandzkich kolejek wąskotorowych, wiele linii w Andach i Ameryce środkowej;

950 mm – kolejki we Włoszech, m.in. popularna Circumvesuviana.

Średniotorowe:

1000 mm – tzw. „metrowy”, wiele kolei i tramwajów na całym świecie, m.in.: Brazylia, Indie, Argentyna, Malaje, Boliwia, Kenia, Uganda, Madagaskar; w Europie: Hiszpania, Czechy, Słowacja (Tatrzańskie Koleje Elektryczne, kolej zębata Szczyrbskie Jezioro), tramwaje w Ukrainie i Niemczech; w Polsce kilka linii tramwajowych (Toruń, Łódź, Elbląg, Grudziądz i Bydgoszcz).

1067 mm – tzw. „przylądkowy”: Australia, Nowa Zelandia, większość torów kolei w Japonii, tramwaje w San Francisco, RPA i Estonii.

Normalnotorowe:

1435 mm – (4 stopy i 8½ cala) tzw. „stephensonowski”: Anglia, potem wiele kolei i tramwajów na całym świecie tam, gdzie kolej rozwinęła się najwcześniej: Wielka Brytania, Niemcy, Francja, płn.-wsch. Stany Zjednoczone. Również zastosowany w większości polskiej sieci kolejowej.

Szerokotorowe:

1445 mm – tramwaje we Włoszech, metro w Madrycie;

1450 mm – tramwaje w Dreźnie;

1458 mm – tramwaje w Lipsku;

1520 mm – tzw. „rosyjski nowy”, standardowy dla państw byłego ZSRR, również w Polsce na linii LHS;

1524 mm – tzw. „rosyjski stary”, nadal standardowy w Finlandii i w Estonii;

1600 mm – tzw. „irlandzki”: Irlandia, Australia, Brazylia;

1668 mm – wspólny „iberyjski”, standard sieci Hiszpanii i Portugalii;

1676 mm – tzw. „brytyjski rozstaw kolonialny” (5½ stopy brytyjskiej): Kanada, Indie, Pakistan, Bangladesz i Sri Lanka oraz Argentyna.

W czasach III Rzeszy w Niemczech planowano transeuropejskie koleje o rozstawie: 3000, 4000 i 6500 mm, którymi miały poruszać się piętrowe pociągi z prędkością do 250 km/h.

Różne źródła [maras]