|
Polanica Zdrój, "Wielka Pieniawa" W latach 1899 - 1904 właścicielem uzdrowiska był baron Goltz. Wiercenia podjęte z jego inicjatywy w 1904 roku natrafiły na głębokości 34,6 m na nowe źródło nazwane pierwotnie "Gertrudą" Po roku jednak zmieniono nazwę na Grosse Sprudel (Wielka Pieniawa). Wiercenie ujęto żelaznymi rurami o średnicy 24 cm. Ponieważ "Pieniawa" bardzo silnie działa na ściany rur żelaznych, powodując ich korozję, nowy zarząd uzdrowiska powierzył w 1905 roku firmie G.Seifert z Głogowa założenie rur miedzianych. Zastosowano wycynowane zewnętrzne rury miedziane o grubości ścian 4 mm i średnicy 180 mm. Miedziane złącza rur były specjalnie wykonane, również cynowe i chronione izolującymi je od piaskowca pierścieniami z paragumy. Złącza te są tak zbudowane, aby w razie potrzeby można było bez wielkiego trudu wydobyć całą instalację rurociągu. Pod koniec 1904 roku wywiercono drugie, również bardzo silne i prawie o takim samym składzie chemicznym źródło mineralne i nazwano je "Charlottensprudel" (Goplana). Woda ze źródła "Goplana jest szczawą podobną do "Wielkiej Pieniawy". Szczawy te powstają w Górach Stołowych z wód deszczowych i zaskórnych, które wsiąkają w warstwy piaskowca wapniowego oddzielone nieprzepuszczalnymi warstwami kwarcytu, po czym filtrują się na przestrzeni kilkudziesięciu kilometrów i przedostają się pod Polanicę. W czasie tej drogi bezwodnik węglowy uchodzący z otaczających piaskowiec skał wulkanicznych nasyca wodę mineralną, zwiększa jej zdolność rozpuszczania stałych składników i daje prężność umożliwiającą samoczynne wytryskiwanie. Po wywierceniu źródeł "Wielkiej Pieniawy" i "Goplany" wszystkie dawniej eksploatowane źródła z wyjątkiem źródła "Józef" zanikły, a przecież historia Polanicy od tego źródła się zaczęła, czyli od roku 1828 kiedy to źródło bijące najbliżej pojezuickiego zamku ujęto drewnianą cembrowiną, po czym kupiec kłodzki Josef Gromlos (nabywca części Polanicy wraz ze źródłami) nazywając je swoim imieniem, wzniósł nad nim mały domek (pijalnię) a obok zbudował pierwsze w Polanicy drewniane łazienki o ośmiu kabinach. Przeprowadzone pierwsze próbne badania wykazały, że woda ze źródła "Józef" ma temperaturę +8,5 stopni R i zawiera "kwas węglowy, sód, sole wapnia, żelazo i ślady manganu" Uważano, że jest ona pomocna w "cierpieniach podbrzusza" i działa wzmacniająco na przewód pokarmowy szczególnie w połączeniu z kuracją żętycowo - mleczną. .... tekst zaczerpnięty z już historycznej książki pt: Uzdrowiska Dolnego Śląska i ich okolice. Balneologia - Historia - Przyroda - Sztuka" pod redakcją Antoniego Falkiewicza i Marii Starzewskiej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo. Wrocław 1975. |
|
Dodał:
sawa°
- Data: 2014-10-06 17:09:51
- Odsłon: 5460
28 września 2014
|
|
Data:
2014:09:28 14:04:51
ISO:
160
Ogniskowa:
23 mm
Aparat:
Panasonic DMC-GF3
Przysłona:
f/9
Ekspozycja:
10/4000 s
"Wielka Pieniawa" to ponad 100-letnie sanatorium położone w centrum Parku Zdrojowego w Polanicy – Zdroju. Projektantem obiektu był kłodzki architekt Andreas Ernst . Historia Wielkiej Pieniawy sięga roku 1906. Wówczas to powstał nowoczesny Dom Zdrojowy ze 130 pokojami, własnym zakładem przyrodoleczniczym oraz oświetleniem elektrycznym. Należał on do najpiękniejszych i najlepiej wyposażonych domów zdrojowych owych czasów. Z tarasów i ogrzewanych, przeszklonych werand Domu Zdrojowego, można było napawać się panoramą Ziemi Kłodzkiej. Obiekt, wyposażony w najnowszą aparaturę do hydro- i elektroterapii oraz 60 kabin do kąpieli kwasowęglowych i borowinowych, szczególnie dobrze nadawał się na kuracje zimowe. W czasie I wojny światowej Dom Zdrojowy adaptowany został na szpital wojskowy. W 1930 r. dobudowano nowe skrzydło Domu Zdrojowego z zakładem przyrodoleczniczym, pracownią elektrokardiograficzną i inhalatorium dla leczenia górnych dróg oddechowych. Po II wojnie światowej Dom Zdrojowy przekształcono w Sanatorium „Wielka Pieniawa”. W 1948 r. niemal od podstaw uruchomiono oddział kąpieli borowinowych a w kolejnych latach sanatorium systematycznie wzbogacało się o coraz to nowocześniejsze urządzenia i aparaturę leczniczą, rozszerzając tym samym zakres oferowanych usług. Obecnie w obiekcie wykonywanych jest ponad 60 rodzajów zabiegów leczniczych i rekreacyjnych, między innymi: kąpiele mineralne, kąpiele i okłady borowinowe zabiegi na bazie alg i minerałów z Morza Martwego.
Inna wersja opisu:
Sanatorium Uzdrowiskowe „Wielka Pieniawa“. Zbudowane w latach 1905-1906 przez firmę Andreasa Ernsta jako Nowy Dom Zdrojowy. Był to wysoce luksusowy budynek z centralnym ogrzewaniem (dzięki własnej kotłowni), instalacją elektryczną i windą. Posiadał 130 miejsc hotelowych w pokojach z balkonami oraz apartamentach z salonem i sypialnią, salę bankietową, czytelnię, pokój muzyczny, salony gier, palarnię i restaurację. W bocznym skrzydle budynku mieściło się 50 cel łazienkowych do kąpieli leczniczych. Tarasy przed frontem i prawym skrzydłem oszklono. W 1929 r. według projektu architekta Ernsta Zeisela z Berlina-Charlottenburg dobudowano nowe, trójkondygnacyjne skrzydło przeznaczone na zakład wodoleczniczy mieszczący m.in. 50 kabin kąpielowych. Budynek powstał w stylu secesji łączonej z miejscowym stylem podgórskim, który zeszpecił wykonany w latach 1968-1971 remont kapitalny. Kompletnie zniszczono wówczas dekoracyjną stolarkę balkonów i wykuszy, konstrukcję szachulcową na trzecim piętrze, mansardowe okna w połaci dachowej, secesyjne sztukaterie nad oknami oraz ozdobne szczyty i wieże w ryzalitach elewacji frontowej i skrzydłach bocznych. Remont w dużej mierze zniszczył detal architektoniczny oraz zmienił proporcje bryły, poprzez częściowe usunięcie wież, szczytów, wykuszy i balkonów, jednocześnie ujednolicił i spłaszczył elewację. Sanatorium posiada zróżnicowaną bryłę, jest w całości podpiwniczone, czterokondygnacyjne z tym, że ze względu na różnicę wysokości terenu piwnice w lewym skrzydle przechodzą w sutereny w prawym skrzydle. Budynek kryty dachem wielospadowym z dwiema wieżami (pierwotnie sześcioma) – wieża frontowa kryta dwukondygnacyjnym, spłaszczonym hełmem cebulastym, wieża boczna hełmem kopulastym. W 2002 r. uruchomiono w obiekcie basen rekreacyjno-leczniczy, w 2008 r. pierwszą w Polsce „Słoneczną Plażę” imitującą plenery egzotycznego wybrzeża, a w 2010 r. kompleks rekreacyjny „Słoneczne Termy” z basenami i strefą saun. W ramach projektu Międzynarodowy Turystyczny Produkt Markowy „Uzdrowiska Kłodzkie” dofinansowanego z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej w latach 2010-2011 przeprowadzono inwestycję, dzięki której Szpital Uzdrowiskowy „Wielka Pieniawa” odzyskał dawną świetność. Wykonano remont elewacji budynku, sale rehabilitacyjne w formie oranżerii, tarasy w postaci ogrodów zimowych oraz rozbudowano i zmodernizowano Zakład Przyrodoleczniczy. [bynio]
-
1905
-
1905
-
1906
-
1906
-
1906
-
1906
-
1906
-
1906
- 1907
-
1906
- 1907
-
1906
- 1907
-
1906
- 1907
-
1906
- 1907
-
1906
- 1907
-
1906
- 1907
-
1906
- 1908
-
1906
- 1908
-
1906
- 1908
-
1906
- 1908
-
1906
- 1908
-
1906
- 1908
-
1906
- 1910
-
1906
- 1912
-
1906
- 1912
-
1906
- 1912
-
1907
- 1909
-
1907
- 1909
-
1907
- 1909
-
1907
- 1909
-
1907
- 1909
-
1907
- 1909
-
1907
- 1909
-
1907
- 1909
-
1907
- 1909
-
1908
-
1908
- 1910
-
1908
- 1910
-
1909
-
1909
-
1909
-
1909
-
1910
-
1910
-
1910
-
1910
-
1910
- 1911
-
1910
- 1912
-
1910
- 1912
-
1910
- 1912
-
1910
- 1912
-
1910
- 1912
-
1910
- 1912
-
1910
- 1915
-
1910
- 1915
-
1910
- 1915
-
1910
- 1920
-
1910
- 1920
-
1910
- 1920
-
1910
- 1920
-
1910
- 1920
-
1911
-
1911
-
1911
-
1911
- 1912
-
1911
- 1914
-
1912
-
1912
-
1912
- 1914
-
1912
- 1914
-
1912
- 1915
-
1912
- 1915
-
1912
- 1920
-
1912
- 1920
-
1912
- 1920
-
1913
-
1913
-
1913
-
1913
-
1913
-
1914
- 1916
-
1915
-
1915
-
1915
-
1915
- 1920
-
1915
- 1920
-
1915
- 1920
-
1915
- 1920
-
1915
- 1920
-
1915
- 1920
-
1915
- 1920
-
1915
- 1924
-
1915
- 1925
-
1915
- 1925
-
1916
-
1916
-
1916
- 1918
-
1916
- 1918
-
1918
-
1918
- 1920
-
1918
- 1920
-
1918
- 1922
-
1918
- 1922
-
1918
- 1922
-
1918
- 1922
-
1919
-
1920
-
1920
-
1920
- 1925
-
1920
- 1925
-
1920
- 1925
-
1920
- 1925
-
1920
- 1929
-
1920
- 1929
-
1920
- 1930
-
1920
- 1930
-
1920
- 1930
-
1920
- 1930
-
1920
- 1945
-
1921
-
1922
- 1924
-
1923
-
1924
-
1925
-
1925
-
1925
-
1925
-
1925
-
1925
- 1928
-
1925
- 1930
-
1925
- 1930
-
1925
- 1930
-
1927
-
1927
-
1928
-
1928
-
1928
-
1928
-
1928
-
1928
-
1928
- 1930
-
1928
- 1930
-
1928
- 1940
-
1930
-
1930
- 1933
-
1930
- 1935
-
1930
- 1935
-
1930
- 1935
-
1930
- 1935
-
1930
- 1935
-
1930
- 1935
-
1930
- 1935
-
1930
- 1935
-
1930
- 1935
-
1930
- 1940
-
1930
- 1940
-
1930
- 1940
-
1930
- 1940
-
1930
- 1940
-
1930
- 1940
-
1930
- 1945
-
1931
- 1939
-
1932
- 1934
-
1933
-
1934
-
1934
-
1934
- 1936
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1934
- 1938
-
1935
- 1939
-
1935
- 1940
-
1935
- 1940
-
1935
- 1940
-
1935
- 1944
-
1935
- 1944
-
1936
- 1937
-
1936
- 1938
-
1936
- 1938
-
1936
- 1938
-
1936
- 1938
-
1936
- 1938
-
1937
-
1938
-
1938
-
1938
-
1938
-
1939
-
1939
-
1940
-
1941
-
1942
-
1946
-
1948
-
1949
-
1950
-
1950
-
1950
- 1955
-
1950
- 1955
-
1952
- 1954
-
1954
-
1959
-
1960
-
1960
- 1961
-
1960
- 1961
-
1960
- 1961
-
1960
- 1961
-
1960
- 1962
-
1960
- 1965
-
1960
- 1965
-
1960
- 1965
-
1960
- 1965
-
1960
- 1965
-
1960
- 1965
-
1960
- 1965
-
1960
- 1965
-
1960
- 1965
-
1960
- 1965
-
1960
- 1970
-
1961
-
1961
-
1962
-
1962
-
1963
-
1964
-
1964
-
1965
- 1968
-
1965
- 1968
-
1965
- 1968
-
1967
-
1967
-
1967
-
1967
-
1967
-
1968
-
1970
-
1971
- 1979
-
1973
- 1975
-
1975
- 1976
-
1975
- 1980
-
1975
- 1980
-
1975
- 1980
-
1975
- 1985
-
1976
-
1976
-
1977
-
1977
-
1977
-
1977
-
1977
-
1977
-
1977
-
1977
-
1977
-
1977
-
1977
-
1977
-
1978
-
1980
- 1985
-
1980
- 1990
-
1984
-
1985
-
1985
-
1985
- 1988
-
1985
- 1991
-
1990
- 2000
-
1992
-
1995
-
1995
- 2000
-
1997
-
1997
-
1997
-
1997
-
1997
-
1997
-
1997
-
1997
-
1997
-
1997
-
1997
-
1998
-
1998
-
1998
-
1998
-
1998
-
1998
-
1998
-
1998
-
1998
-
1998
-
1998
-
2000
-
2001
-
2001
-
2001
-
2003
-
2006
-
2006
-
2006
-
2006
-
2006
-
2006
-
2006
-
2006
-
2006
-
2007
-
2007
-
2009
-
2009
-
2010
-
2010
-
2010
-
2010
-
2010
-
2010
-
2010
-
2011
-
2011
-
2011
-
2011
-
2011
-
2012
-
2012
-
2012
-
2012
-
2012
-
2013
-
2013
-
2013
-
2013
-
2013
-
2013
-
2014
-
2014
-
2014
-
2014
-
2014
-
2014
-
2014
-
2015
-
2015
-
2015
-
2015
-
2015
-
2015
-
2016
-
2016
-
2016
-
2017
-
2017
-
2017
-
2017
-
2017
-
2017
-
2017
-
2017
-
2017
-
2017
-
2017
-
2017
-
2017
-
2017
-
2017
-
2018
-
2018
-
2018
-
2019
-
2019
-
2020
-
2020
-
2020
-
2020
-
2023
-
2023
|
|
|
|